ตอนที่ 2
ธูซิดิดีสเขียนในฐานะของเพริคลิส (ศตวรรษที่ 5 ก่อนคริสตกาล) ผู้ปกครองชาวเอเธนส์ สุนทรพจน์ต่อไปนี้เป็นเกียรติแก่ทหารที่พลีชีพในปีแรกของสงครามเพโลพอนเนสเชียน
ระบบการปกครองของพวกเราไม่ได้ลอกเลียนมาจากรัฐข้างเคียง เราเป็นแบบอย่างให้ผู้อื่นมากกว่าที่เราจะเป็นผู้ลอกเลียนแบบ ระบบของเราเรียกว่าประชาธิปไตย เนื่องจากเป็นการบริหารที่ขึ้นอยู่กับคนส่วนใหญ่มากกว่าคนเพียงไม่กี่คน กฎหมายของเราพยายามให้สิทธิเท่าเทียมกันในเรื่องของแต่ละบุคคล แต่ทว่าชื่อเสียงเกียรติยศต่อสาธารณะขึ้นอยู่กับคุณความดีมากกว่าระดับชนชั้นในสังคม
ระดับชนชั้นในสังคมไม่ได้กีดกันบุคคลจากการรับตำแหน่งทางสังคมเช่นกัน (...) และในเวลาเดียวกันเราจะไม่เข้าไปยุ่งเกี่ยวกับเรื่องส่วนตัว เราจะไม่ฝ่าฝืนกฎหมายในเรื่องสาธารณะ เราจะทำตามผู้ที่อยู่ในตำแหน่งที่มีอำนาจสั่งการ และเราจะทำตามกฎหมายโดยเฉพาะส่วนที่ป้องกันการกดขี่ และกฎหมายที่ไม่ได้เขียนเป็นลายลักษณ์อักษรซึ่งถือเป็นความน่าละอายที่จะละเมิด
ยิ่งไปกว่านั้น เรายังมีสิ่งที่น่าเพลิดเพลินใจอีกมากมาย เกมการแข่งขันและการบวงสรวงที่เราเฉลิมฉลองกันตลอดปี จากความสง่างามของสถานที่พักอาศัยส่วนตัวของพวกเรา ซึ่งสร้างความพึงพอใจในแต่ละวันและช่วยกำจัดความวิตกกังวลต่างๆ ออกไป ในขณะที่ ผู้อาศัยในเมืองจำนวนมากสามารถดึงผลผลิตจากทั่วโลกมาสู่เอเธนส์ ดังนั้นชาวเอเธนส์จึงคุ้นเคยกับผลไม้ของประเทศอื่น เช่นเดียวกับคนในประเทศนั้นๆ
ธูซิดิดีส ประวัติศาสตร์ของสงครามเพโลพอนเนสเชียน (ฉบับปรับปรุง)