เอลนีโญและลานีญาเป็นปรากฏการณ์การเปลี่ยนแปลงสภาพลมฟ้าอากาศที่เกิดขึ้นในมหาสมุทรแปซิฟิกบริเวณเขตศูนย์สูตร อันเนื่องมาจากการหมุนเวียนอากาศและน้ำในมหาสมุทรเปลี่ยนแปลงไปจากสภาวะปกติ ซึ่งส่งผลกระทบทั้งต่อบริเวณพื้นที่โดยรอบมหาสมุทรแปซิฟิกเขตศูนย์สูตรและพื้นที่ที่อยู่ไกลออกไป

ปรากฎการณ์เอลนีโญและลานีญาและมีสาเหตุและผลกระทบตรงข้ามกัน ดังนี้

	เอลนีโญ	ลานีญา
สาเหตุ	เกิดจากลมค้าที่ปกติพัดในแนวศูนย์สูตรของมหาสมุทรแปซิฟิกจากทิศตะวันออกไปยังทิศตะวันตกอ่อนกำลังลงกว่าปกติ ส่งผลให้น้ำอุ่นที่ผิวหน้ามหาสมุทรถูกพัดไปสะสมยังชายฝั่งด้านตะวันตกได้น้อยลง แต่สะสมที่ชายฝั่งด้านตะวันออกมากขึ้น จึงทำให้น้ำผิวหน้ามหาสมุทรฝั่งตะวันออกมีอุณหภูมิสูงกว่าปกติ	เกิดจากลมค้าที่ปกติพัดในแนวศูนย์สูตรของมหาสมุทรแปซิฟิกจากทิศตะวันออกไปยังทิศตะวันตกมีกำลังแรงขึ้นกว่าปกติ ส่งผลให้น้ำอุ่นที่ผิวหน้ามหาสมุทรถูกพัดไปสะสมยังชายฝั่งด้านตะวันตกได้มากขึ้น จึงทำให้น้ำผิวหน้ามหาสมุทรฝั่งตะวันตกมีอุณหภูมิสูงกว่าปกติ
ผล กระทบ	• พื้นที่ชายฝั่งด้านตะวันตกของมหาสมุทรแปซิฟิกและพื้นที่ใกล้เคียง จะเกิดภาวะแห้งแล้งและมีฝนตกน้อย • พื้นที่ชายฝั่งด้านตะวันออกของมหาสมุทรแปซิฟิกและพื้นที่ใกล้เคียง จะมีเมฆมากและมีฝนตกเพิ่มขึ้น	• พื้นที่ชายฝั่งด้านตะวันตกของมหาสมุทรแปซิฟิกและพื้นที่ใกล้เคียง จะมีเมฆมากและมีฝนตกเพิ่มขึ้น • พื้นที่ชายฝั่งด้านตะวันออกของมหาสมุทรแปซิฟิกและพื้นที่ใกล้เคียง จะเกิดภาวะแห้งแล้งและมีฝนตกน้อย